Yonca, yem bitkilerinin en önemlilerinden biridir ve yüksek yem değeri ile dünyada en yaygın yetiştirilen yem bitkileri arasında yer alır. Genellikle kuru ot olarak kullanılan yonca, son yıllarda silaj ve pelet gibi farklı formlarda da tüketilmeye başlanmıştır. Ayrıca, erozyona karşı örtücü bitki ve yeşil gübre olarak da değerlendirilmektedir.

Yoncadan Sağlanan Besin Değerleri Yonca, zengin bir protein, kalsiyum ve mineraller kaynağı olup, B, C, D, E ve K vitaminleri açısından da oldukça zengindir. Özellikle süt sığırları için yüksek enerji ve protein içeriği ile önemli bir besin kaynağıdır. Ayrıca, köklerinde barındırdığı bakteriler sayesinde azotlu topraklarda yüksek protein içerikli yem üretimi sağlamakta ve toprağın azot seviyesini artırmaktadır.

Bitkisel Özellikleri Yonca çok yıllık, çiçekli bir baklagil bitkisidir ve yüksek ot verimi sağlar. Yıllık biçim sayısı, bölgelere bağlı olarak 3 ile 8 arasında değişir. Toprağın fiziksel ve kimyasal özelliklerini olumlu şekilde etkileyen yonca, güçlü bir kök yapısına sahiptir ve bu sayede kuraklık dönemlerine dayanıklıdır. Yoncada bulunan nodozit bakterileri, toprakta azotun artmasını sağlar.

Fiziksel Özellikler

  • Kök Sistemi: Yonca, derin bir kazık kök sistemine sahiptir ve kök uzunluğu 8-10 metreye kadar çıkabilir. Ana kök, yan kökler tarafından desteklenir ve bu kökler toprağa derinlemesine iner.
  • Sap ve Yapraklar: Yonca sapı genellikle 50-80 cm arasında boylanır ve nadiren odunlaşır. Yaprakları bileşik üçlü yapıda olup, çiçekleri menekşe veya pembe renkli olabilir.
  • Meyve ve Tohumlar: Yonca, bakla şeklinde meyveler verir. Meyvelerin içinde 2-7 arasında tohum bulunur ve bu tohumlar böbrek şeklindedir.

İklim İstekleri Yonca, sıcak ve kurak iklim koşullarına oldukça iyi uyum sağlar. Su ihtiyacı yüksek olup, yıllık yağış miktarı 350-450 mm arasında olan bölgelerde sulama yapmadan yetiştirilebilir. Soğuk iklimlere de dayanıklı olan yonca, -25°C'ye kadar soğuğa tolerans gösterebilir, ancak genç bitkilerin taze sürgünleri donlara karşı hassastır.

Toprak İstekleri Yonca, tınlı, az kumlu ve kireç içeren toprakları tercih eder. Toprak pH’ı 6,5'tan düşük olmamalıdır. Aşırı tuzlu veya asidik topraklarda verim düşüşü gözlemlenir.

Yetiştirilmesi Yonca ekimi, toprak hazırlığı ve iyi tohum yatağı oluşturulması ile başlar. Toprak iyi işlenmeli ve gerekirse gübre uygulanmalıdır. Ekimi sonbahar veya ilkbaharda yapılabilir, ancak sonbahar ekimi soğuk iklimlerde risk taşır. Yoncada tohumlar genellikle mibzerle ekilir ve toprak türüne göre 1,5-3,5 cm derinliğe ekilmelidir.

Bakım Yonca, düzenli sulama, gübreleme, hastalık, zararlı ve yabancı otlarla mücadele gerektiren bir bitkidir. Sulama, verimle doğru orantılı olup, her biçim öncesi ve sonrası yapılmalıdır. Yağmurlama sulama sistemi modern çiftliklerde yaygın olarak kullanılmaktadır. Ayrıca, yonca gübrelemesinde toprak analizi yapılmalı ve doğru gübreleme yöntemi uygulanmalıdır.

 Yonca, yüksek besin değeri ve kuraklığa dayanıklılığı ile önemli bir yem bitkisi olup, doğru bakım ve uygun iklim şartlarında yüksek verim alınabilir.